Historia

1906 – 2006

Stulecie Wydziału Rolnictwa i Biologii

Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego

Tradycja Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego sięga Instytutu Agronomicznego w Marymoncie pod Warszawą powołanego do życia w roku 1816 dla szerzenia w społeczeństwie polskim wiedzy rolniczej. Instytut ten w oparciu o nieliczne wzory europejskie kształcił młodych specjalistów na potrzeby szeroko pojętego gospodarstwa wiejskiego. Działalność ta była utrudniana przez zaborców i liczne próby odebrania Polakom odrębności narodowej.

Po przemianach społeczno-politycznych roku 1905 grupa osób dobrej woli podejmuje próbę stworzenia w Warszawie wyższej szkoły rolniczej i uruchomienia jej jesienią roku 1906, który to rok rozpoczyna działalność wydziału Rolniczego. Odrodzenie wyższego szkolnictwa rolniczego na terenie Warszawy można prześledzić w kilku etapach.

Wydział Rolniczy Towarzystwa Kursów Naukowych

1906-1911

Ucisk rządu rosyjskiego, którego szczególnie wysokie napięcie trwało nieprzerwanie przez lat czterdzieści od chwili upadku powstania styczniowego, słabnie wyraźnie na pewien okres czasu w początkach bieżącego stulecia w związku z ruchami rewolucyjnymi w Rosji. Ta zmiana na lepsze pozwala czołowym jednostkom w Królestwie snuć znów projekty odbudowy życia kulturalnego kraju, opartej na energii i patriotyzmie własnego społeczeństwa. Brak polskiego ośrodka wyższego nauczania rolniczego oraz wiedzy rolniczej w Królestwie wobec tych przemian, jakie, jak poprzednio nastąpiły w Puławach, wywołuje w światłych jednostkach dążność do stworzenia go własnymi siłami, bez oglądania się na pomoc obcą, a raczej przy przeświadczeniu, że zaborca przyłoży wszelkich starań, by zahamować prace nad stworzeniem wyższej polskiej uczelni rolniczej.

Bez względu na wszystkie piętrzące się trudności kółko osób dobrej woli podejmuje się w 1906 roku zrealizowania myśli stworzenia wyższej uczelni rolniczej w Warszawie. Za najbardziej odpowiednie wyjście uznano stworzenie tego rodzaju uczelni pod skromną nazwą Wydziału Rolniczego przy Towarzystwie Kursów Naukowych, powstałym z chwilą rozluźnienia przepisów krępujących życie kulturalne Królestwa. Towarzystwo to na podstawie statutu zatwierdzonego przez władze rosyjskie, miało prawo organizować szereg luźnych wykładów naukowych w języku polskim. Dzięki ogólnikowemu sformułowaniu tego statutu przy odpowiedniej dozie dyplomacji w stosunku do władz rosyjskich można było nadać kursom charakter systematycznych wykładów o poziomie uniwersyteckim z zakresu różnych gałęzi wiedzy, a więc stworzyć zręby wyższego polskiego szkolnictwa w Królestwie. Szczególną systematycznością od początków swego istnienia, to jest od zimy 1906/07 roku, odznaczały się wykłady na Wydziale Rolniczym przy T.K.N.

Przy ukonstytuowaniu się Wydziału Rolniczego została wyłoniona Rada Naukowa jako samodzielna i równorzędna z innymi radami wydziałów T.K.N.. Członkami Rady zostali wszyscy wykładający, a wśród nich S. Biedrzycki, S. Moszczyński, J. Sosnowski, S. Miklaszewski, J. Balicka, A. Sempołowski.

Zajęcia dydaktyczne odbywały się częściowo w Szkole Wawelberga i Rotwanda, częściowo w Muzeum Przemysłu i Rolnictwa.

Wydział Rolniczy

Kursów przemysłowo-Rolniczych przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie (1911-1916), później Wyższa Szkoła Rolnicza (1916-1918)

Powstanie w Warszawie w 1911 roku Kursów Przemysłowo-Rolniczych otwierało wyższemu szkolnictwu rolniczemu Królestwa nowe możliwości. W okresie gdy kształtuje się omawiana uczelnia, utrwala się w społeczeństwie Królestwa zrozumienie potrzeby istnienia w kraju wyższego szkolnictwa rolniczego.

Rada Wydziału Rolniczego TKN zgodziła się (10 lutego 1911 roku) na zwinięcie prowadzonych przez siebie wyższych kursów rolniczych i na przyjęcie propozycji Komitetu Muzeum przystąpienia do organizowanych przy nim kursów przemysłowo-rolniczych oraz wyraziła zgodę przyjęcia dotychczasowych słuchaczy Wydziału Rolniczego, którzy skończyli pierwszy lub drugi rok nauki na słuchaczy drugiego lub trzeciego roku nauk w nowopowstałej uczelni.

Ostatecznie charakter i organizacja powstającej uczelni zostały ustanowione na naradach w maju 1911 roku, w których wśród licznych przedstawicieli Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, C.T.R., T.K.N., wziął także udział prof. Józef Mikułowski-Pomorski, dyrektor Akademii Rolniczej w Dublanach, któremu zaproponowano stanowisko dyrektora Kursów Przemysłowo-Rolniczych. Dzięki swym wybitnym uzdolnieniom, zupełnemu oddaniu się sprawie Kursów, prof. J. Mikułowski-Pomorski staje się ich duszą i, należy to wyraźnie stwierdzić, ich dalszy pomyślny rozwój łączy się nierozerwalnie z jego osobą. Zresztą społeczeństwo nasze dobrze to zrozumiało i dlatego też w mowie potocznej Kursy Przemysłowo-Rolnicze nazywano “Kursami Pomorskiego”.

W pracach organizacyjnych, poza W. Wiślańskim, W. Leppertem i K. Nennim, jako przedstawicielami komitetu Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, wzięli również udział członkowie Wydziału Rolniczego T.K.N., a mianowicie S. Chaniewski, J. Lewiński, T. Miłobędzki i W. Wilczyński oraz przedstawiciele Centralnego Towarzystwa Rolniczego (C.T.R.) w osobach: S. ks. Czetwertyńskiego, S. Leśniowskiego i A. Wieniawskiego.

Dzięki wysiłkom dyrektora Kursów J. Mikułowskiego-Pomorskiego oraz grona osób dobrej woli, Kursy uzyskują w 1916 roku nazwę Wyższej Szkoły Rolniczej, zatwierdzoną przez Wydział Oświecenia, przez co zostaje oficjalnie stwierdzone powstanie w Królestwie wyższej polskiej uczelni rolniczej. Program wykładów ulega tylko pewnym drugorzędnym przekształceniom w porównaniu ze stanem przedwojennym. Dyrektorem Wyższej Szkoły Rolniczej zostaje prof. Stefan Biedrzycki.

Zajęcia dydaktyczne prowadzono w pomieszczeniach Muzeum Przemysłu i Rolnictwa oraz w budynku SGGW przy ul. Miodowej 17.

Wydział Rolniczy

Królewsko-Polskiej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego 1918 – 1919

następnie od 1919 Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, a od 2004 roku Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW

Piętrzące się przed Wyższą Szkołą Rolniczą coraz większe trudności, a z drugiej strony powstanie już za czasów okupacyjnych szeregu centralnych urzędów polskich, wreszcie nadzieja na rozszerzenie kompetencji tych władz – wszystko to przynagliło do wystąpienia decydujących w Wyższej Szkole Rolniczej czynników w kierunku domagania się jej upaństwowienia, na prawach uczelni obsługującej liczne rzesze rolników polskich. Starania te zostały uwieńczone powodzeniem i Wyższa Szkoła Rolnicza została upaństwowiona 17 września 1918 roku pod nazwą Królewsko-Polskiej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, przy czym zadekretowano zorganizowanie poza Wydziałem Rolniczym również i Wydziału Leśnego.

Z chwilą odzyskania niepodległości przez Państwo Polskie, Królewsko-Polska Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego otrzymuje nazwę Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, którą zachowała do chwili obecnej. Pierwszy komplet profesorów został powołany i mianowany na wniosek at hoc zorganizowanej w Min. WR i OP komisji stabilizacyjnej. Spośród grona powołanych mianowano prof. J. Mikułowskiego-Pomorskiego Rektorem Szkoły, prorektorem i zarazem dziekanem Wydziału Rolniczego – profesora S. Biedrzyckiego.

W roku 1921 SGGW uzyskuje dodatkowe pomieszczenia w oficynie domu przy ul. Hożej 74.

W latach 1923-1929 trwa budowa nowych pomieszczeń dla SGGW, w tym dla Wydziału Rolniczego na państwowych gruntach o powierzchni 11 ha przy ul. Rakowieckiej.

Wybuch II wojny światowej przerwał normalny tok nauczania. Uczelnia została zamknięta przez Niemców 10 listopada 1939 roku. Rozpoczęła się wówczas grabież mienia Szkoły (sprzętu, aparatury, zbiorów bibliotecznych, mebli), głównie mienia Wydziału Leśnego. W murach uczelni, w gmachu Chemii utworzono filię Instytutu naukowego Gospodarstwa Wiejskiego, mającego swą centralę w Puławach. W pawilonie II stacjonowały wojska niemieckie.

Pomimo zamknięcia SGGW przez okupanta jej działalność nie została przerwana. Rozpoczął się okres tajnego nauczania, które na początku polegało na doprowadzeniu do ukończenia studiów rozpoczętych przed 1939 rokiem (zgłaszali się słuchacze ostatnich semestrów). W roku 1941/42 zaczęli się także zgłaszać studenci niższych semestrów, którzy pragnęli kontynuować studia, a po 1943 roku doszli jeszcze maturzyści z lat przedwojennych i okupacyjnych.

Powojenne dzieje SGGW rozpoczynają się w lutym 1945 r., kiedy to podjęto prace organizacyjne związane z przygotowaniem uczelni do działalności dydaktycznej. Pracom tym patronował nowo obrany przez Senat rektor – prof. dr Franciszek Staff. Od razu uruchomiono wszystkie trzy czynne przed wojną wydziały: Rolniczy, Leśny i Ogrodniczy. Ponadto, powołano przy Wydziale Rolniczym sekcję melioracyjną.

W latach powojennych, w związku z ogólnym postępem i światowym rozwojem nauk rolniczych, zaistniała konieczność utworzenia nowych katedr, oddziałów i nowych wydziałów. W krótkim czasie SGGW przekształciła się z trój- w ośmiowydziałową Uczelnię. W roku 1950 powstał, w oparciu o kadrę Wydziału Rolniczego, Wydział Melioracji Rolnych, w 1951 roku Wydział Rolniczy podzielono na dwa: Rolny i Zootechniczny. W 1953 roku uruchomiono Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny Rolnictwa, a w 1954 – Oddział Technologii Rolno-Spożywczej

W latach 1946-2000 wobec bardzo szybkiego rozwoju SGGW i wzrostu liczby studentów następuje proces powiększania bazy lokalowej. Wydział Rolniczy koncentruje się w budynkach przy ul. Rakowieckiej i w Ursynowie. Zasadnicza poprawa w zakresie zaplecza laboratoryjno-dydaktycznego następuje z chwilą oddania do użytku nowego gmachu oznaczonego numerem 37 w kampusie im. Edwarda hr. Raczyńskiego. W budynku tym ulokowane zostały wszystkie jednostki organizacyjne Wydziału. Przeniesienie Wydziału nastąpiło w miesiącach sierpień – wrzesień 2003. Rok akademicki 2003/04 rozpoczął się w nowej siedzibie Wydziału.

Decyzją Senatu SGGW z dniem 1 stycznia 2004 dotychczasowy wydział Rolniczy uzyskuje nazwę Wydział Rolnictwa i Biologii. Prowadzi zajęcia na studiach stacjonarnych, kierunku Rolnictwo stopnia inżynierskiego, magisterskiego i doktoranckiego oraz na kierunku Biologia stopnia licencjackiego i magisterskiego.

Ponadto, Wydział prowadzi studia niestacjonarne (zaoczne) stopnia inżynierskiego kierunku Rolnictwo w Ursynowie, Leśnej Podlaskiej, Łowiczu i Widzewie oraz na kierunku Ochrona Środowiska w Łowiczu i Widzewie. W Ursynowie prowadzone są studia zaoczne magisterskie na kierunku Rolnictwo.

Zapleczem naukowo-dydaktycznym Wydziału są:

• Wydziałowa Stacja Eksperymentalna im. prof. Mariana Górskiego w Skierniewicach będąca kontynuacją pierwszego Pola Doświadczalnego SGGW założonego w roku 1921
• Rolniczy Zakład Doświadczalny “Chylice”- własność SGGW od 1913 roku
• Rolniczy Zakład Doświadczalny “Żelazna” – własność SGGW od 1945 roku
• Zespół Szklarniowo-Fitotronowy oraz Kolekcja Roślin Rolniczych.