Fitolity bronią przeciwko efektowi cieplarnianemu – nowe badania naukowców z Instytutu Rolnictwa SGGW

W Samodzielnym Zakładzie Chemii Rolniczej i Środowiskowej SGGW w zespole prof. dr hab. Beata Rutkowska i prof. dr hab. Wiesław Szulc prowadzone są badania nad możliwością łagodzenia zmian klimatu poprzez ograniczenie emisji CO2 z gleb użytkowanych rolniczo na drodze biosekwestracji węgla w roślinach uprawnych nawożonych krzemem. Badania prowadzono w ramach międzynarodowych projektów ConnectFarms oraz BioFoodOnFarms z partnerami między innymi z Francji, Niemiec, Belgii i Estonii. Przeprowadzono pionierskie badania nad zawartością węgla okludowanego na fitolitach w roślinach zbożowych. Węgiel okludowany w fitolitach jest bardzo stabilny i stanowi ważne źródło długoterminowego magazynowania C w agroekosystemach. Coraz większą wagę przykłada się do potencjalnego łagodzenia zmian klimatu przez fitolity. Proces ten polega na okludowaniu węgla na fitolitach w sposób trwały. Wiązanie krzem węgiel jest bardzo odporne na procesy mikrobiologicznego utleniania. Wraz z resztkami roślinnymi fitolity i węgiel związany z fitolitami (PhytOC) mogą nagromadzić się w glebie. Ze względu na ich wysoką trwałość, PhytOC może przetrwać w glebie przez setki, a nawet tysiące lat, w zależności od morfologicznej i chemicznej budowy fitolitów oraz warunków środowiska. W ostatnich latach zwiększa się udział roślin zbożowych w strukturze zasiewów (czasami udział ten dochodzi do 100%). W warunkach europejskich zboża mogą wytwarzać stosunkowo duże ilości fitolitów oraz węgla okludowanego na fitolitach (PhytOC), który odgrywa kluczową rolę w sekwestracji węgla szczególnie na glebach lekkich i piaszczystych. Tempo gromadzenia węgla okludowanego na fitolitach (PhytOC) można zwiększyć 2,5 – 3 krotnie poprzez dolistną aplikację krzemem. Wykazano, że zastosowane nawożenie organiczne zwiększa zawartość fitolitów zarówno w ziarnie jak i słomie zbóż. W przeprowadzonych badaniach w SGGW wykazano, że ilość węgla okludowanego na fitolitach może, w zależności od nawożenia, wahać się od 15 do 42 kg e-CO2∙ha–1.